Hitteplan: samen voorbereiden op extreme hitte
Als het heet is, is het belangrijk om meer aandacht te hebben voor mensen die niet goed voor zichzelf (kunnen) zorgen. Bijvoorbeeld ouderen, mensen met een chronische aandoening of jonge kinderen. Bij deze groepen kan hitte sneller leiden tot gezondheidsproblemen. Het Nationaal Hitteplan helpt om dat zoveel mogelijk te voorkomen. In juni 2022 is het lokale Hitteplan van de gemeente Buren vastgesteld. In dit hitteplan staat beschreven hoe de gemeente, het Rode Kruis en de GGD inwoners adviseren over hitte.
Het Nationaal Hitteplan is een waarschuwingssysteem. Het RIVM informeert organisaties en (zorg)professionals en mantelzorgers over de verwachte hitte. Zij kunnen daar rekening mee houden in de ondersteuning van en omgang met kwetsbare groepen. Op deze manier kunnen ongemakken en gezondheidsproblemen door hitte verminderd en waar mogelijk voorkomen worden. Als het Nationaal Hitteplan actief is, geldt deze oproep voor iedereen: zorg voor elkaar en met name voor kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen.
Wanneer is het Nationaal Hitteplan actief
Het Nationaal Hitteplan wordt actief als er een periode van aanhoudende hitte of extreem hoge temperaturen wordt verwacht. Niet alleen de temperatuur overdag speelt een rol bij deze beslissing. Ook de nachttemperatuur, gevoelstemperatuur en luchtvochtigheid spelen een belangrijke rol. We hebben het over ‘aanhoudende hitte’ als we verwachten dat de maximumtemperatuur minimaal 4 dagen achter elkaar boven de 27 °C komt.
Het klimaat verandert. Het wordt steeds vaker, steeds warmer in Nederland. Dit is een gevolg van de klimaatverandering. Als we ons voorbereiden, hebben we hier minder last van. Dit noemen we klimaatadaptatie, we moeten ons aanpassen aan het veranderende klimaat. Het lokale hitteplan helpt hierbij.
Extreme en langdurige hitte levert gezondheidsrisico’s op bij (kwetsbare) mensen. Het doel van de hitteplannen is om deze risico’s te verminderen. Met de hitteplannen informeren we zoveel mogelijk mensen over hoe zij zich kunnen weren tegen extreme hitte. Wat kun jij doen? Wat doet de gemeente? En wat doen andere instanties zoals het Rode Kruis of de GGD? Zo werken we lokaal samen en zijn we goed voorbereid voor hete periodes.
Wanneer de buitentemperatuur lang boven de 25 graden is, beginnen mensen last te krijgen van de hitte. Vooral kwetsbare groepen kunnen last krijgen van vermoeidheid, concentratieproblemen of benauwdheid. Dit noemen we hittestress. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat er in Nederland elk jaar mensen doodgaan door hitte.
Hittestress bij zelfstandig wonende ouderen
De groep zelfstandig wonende ouderen ervaart veel hittestress bij warmere temperaturen (langdurig boven de 25 graden). Ouderen zijn gevoeliger voor hittestress, omdat bepaalde lichaamsfuncties minder werken. Bijvoorbeeld de lichaamstemperatuurregeling en het dorstgevoel. Ook zijn ze soms voor hun dagelijkse verzorging, waaronder ook eten en drinken, afhankelijk van zorg van anderen.
Oproep: ga in gesprek met ouderen in uw omgeving
De gemeente verspreidt informatie over hittestress via sociale media, maar sommige ouderen zijn niet digitaal actief. Gaat u met hen in gesprek over de risico’s van hitte en wat zij zelf kunnen doen?
Ga in gesprek met ouderen en ouders van jonge kinderen in uw netwerk over de risico’s van hittestress. Bespreek wat zij zelf kunnen doen.
- Drink voldoende, ook als u geen dorst heeft.
- Houd uw lichaam koel.
- Doe rustig aan, blijf in de schaduw
- Houd uw woning koel
Flyers
- Bekijk de flyer van de GGD met tips over hitte.
- Bekijk de flyer ‘Wat te doen bij hitte op school of de kinderopvang’
- Bekijk de flyer ‘Tips bij warm weer voor jonge kinderen’
Handige websites
Het Nationaal Hitteplan wordt geactiveerd op basis van de weersverwachting. Een hittegolf kan pas achteraf worden vastgesteld. Er is sprake van een hittegolf als het in De Bilt minimaal 5 dagen achter elkaar ten minste 25 graden is geweest, waarvan minimaal 3 dagen boven de 30 graden.
In Nederland is het niet overal even warm. Er kunnen regionale verschillen in temperatuur voorkomen. Het is daarom ook mogelijk om het Nationaal Hitteplan per provincie te activeren.
Hoewel veel mensen genieten van warm weer, kan het voor anderen vervelend zijn of zelfs tot gezondheidsproblemen leiden. Mensen die niet goed voor zichzelf (kunnen) zorgen, hebben daarom op warme dagen meer zorg en aandacht nodig. Mensen ouder dan 75 vormen de grootste kwetsbare groep. Dat komt omdat bij ouderen het lichaam minder controle heeft over de lichaamstemperatuur. Hun lichaam koelt daardoor minder goed af. Ook hebben ze minder snel dorst en drinken uit zichzelf vaak niet genoeg water.
Andere groepen die zonder maatregelen last kunnen krijgen van hitte zijn:
- (zeer) jonge kinderen,
- mensen met een chronische aandoening,
- zwangeren,
- personen in een sociaal isolement,
- daklozen,
- mensen met overgewicht.
Ook het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, alcohol of drugs maakt de kans op gezondheidsklachten door aanhoudende hitte groter. Zij kunnen last hebben verschillende gezondheidsproblemen zoals vermoeidheid, of hoofdpijn. Maar ook ernstigere klachten zoals uitdroging of een hitteberoerte kunnen voorkomen.
· Oververhitting;
Hoe herkent u het?
- Vermoeidheid
- Concentratieverlies overdag
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Spierpijn
- Opgezwollen enkels (oedeem)
- Jeukende blaasjes.
Wat kunt u doen:
Drink voldoende water, thee of koffie, ook als u geen dorst heeft. Doe rustig aan. Een voetenbad kan helpen tegen oververhitting en opgezwollen enkels. Neem contact op met de huisarts als de klachten erger worden.
· Hitte-uitputting;
Hoe herkent u het?
- Flauwvallen
- Kramp
- Snelle hartslag
- Hevig zweten
- Een bleke huid.
Wat kunt u doen: Stop met wat u aan het doen bent en zoek een koele plek. Drink voldoende water of sportdrank in kleine slokjes. Koel uw lichaam: neem een koude douche of met natte doeken. Als de klachten niet minder worden, waarschuw dan een arts.
· Hitteberoerte;
Hoe herkent u het?
- Verhoogde lichaamstemperatuur van meer dan 39 graden
- Hoge hartslag
- Misselijkheid
- Rode Huid
- Meestal geen zweet
- Stuiptrekkingen
- Bewustzijnsverlies.
Een hitteberoerte is levensbedreigend! Bel 112 en volg de aanwijzingen van de hulpdiensten.
Vragen over gezondheid en medicijnen? Neem dan contact op met uw huisarts of apotheek.
Meer informatie: Kijk op www.rivm.nl/hitte of neem contact op met de GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) in uw regio: www.ggdghor.nl