Inwonersparticipatie

De gemeente wilt u graag betrekken bij plannen en projecten. Maar dat is niet altijd mogelijk. Of participatie zinvol is, hangt af van verschillende dingen. Bijvoorbeeld het onderwerp, de tijd die beschikbaar is, het budget en de ruimte voor verschillende ideeën en oplossingen.

Daarom kijkt de gemeente bij elk plan of participatie zinvol en haalbaar is. Dat doen we met een hulpmiddel dat ons helpt om een goede keuze te maken. Soms kiezen we ervoor om géén participatie te organiseren. We vinden het belangrijk dat u weet waarom we wel of niet participatie inzetten.

Bij elk nieuw project, beleid of vraagstuk wordt gekeken naar:

1. Invloed op inwoners, organisaties of ondernemers
Heeft het onderwerp invloed op inwoners of organisaties in onze gemeente? Dan willen we hun wensen en ideeën graag meenemen. We kijken hierbij door de bril van inwoners, ondernemers en organisaties naar het onderwerp. Met participatie halen we op wat er speelt bij inwoners en wat zij belangrijk vinden voor het plan.

2. Ruimte om mee te denken
Participatie heeft alleen zin als er echt iets te kiezen valt. Als alles al vastligt, bijvoorbeeld door wetten, bestaand beleid of financiële beperkingen, is participatie niet mogelijk. In dat geval leggen we duidelijk uit waarom we informeren in plaats van participeren.

3. Tijd voor participatie
Goede participatie kost tijd. Soms is die tijd er niet, bijvoorbeeld als er snel een besluit nodig is. Dan lukt het niet om inwoners op tijd te betrekken.

4. Mensen en middelen
Participatie vraagt inzet van medewerkers en geld. Zo kunnen er ideeën van inwoners uit een participatiebijeenkomst komen, die extra kosten met zich meebrengen. Als er te weinig tijd, mensen of geld is, vraagt het college de gemeenteraad om extra middelen.

Er zijn verschillende manieren waarop u kunt meedoen met plannen of projecten van de gemeente. We gebruiken daarvoor de participatieladder. Dat is een hulpmiddel dat laat zien hoeveel invloed u kunt hebben bij een project.

Bij elk plan bekijken we welke vorm van participatie het beste past. Daarvoor gebruiken we een beslisboom: een schema dat helpt om een goede keuze te maken.

Hoe hoger u op de participatieladder staat, hoe meer invloed u heeft. Soms kunt u meedenken of advies geven. In andere gevallen zelfs meebeslissen. Het is per plan of project verschillend.

Trede 1 – Informeren (meeweten)
Inwoners worden geïnformeerd over plannen en besluiten. Ze hoeven hier niets voor te doen, maar worden wel op de hoogte gehouden.
Let op: de gemeente Buren ziet dit niet als participatie, omdat er geen invloed is op het besluit en omdat het de basis dient te zijn bij een nieuw beleidsplan om inwoners te informeren.

Trede 2 – Raadplegen (meedenken)
De gemeente bepaalt de agenda, maar vraagt inwoners om hun mening. De uitkomsten kunnen invloed hebben, maar zijn niet bindend.
Voorbeeld: inwoners reageren via een online enquête op een voorstel voor een nieuwe verkeerssituatie.

Trede 3 – Adviseren (meedenken)
De gemeente bepaalt de agenda. Inwoners krijgen de ruimte om zelf ideeën en oplossingen aan te dragen. De gemeente neemt deze adviezen serieus en wijkt alleen gemotiveerd af.
Voorbeeld: een werkgroep van inwoners wordt uitgenodigd om mee te denken over het ontwerp van een nieuw park.

Trede 4 – Coproduceren (meedoen)
De gemeente en inwoners maken samen de agenda en zoeken samen naar oplossingen. Inwoners zijn in dit geval de partner in het gesprek.
Voorbeeld: Samen met inwoners een plan ontwikkelen om het dorpshuis te vernieuwen.

Trede 5 – Meebeslissen
Inwoners beslissen, binnen duidelijke kaders, mee over onderwerpen. De gemeente Buren heeft een adviserende rol. De rol van de inwoner is meebeslisser en vaak mede-uitvoerder.
Voorbeeld: een bewonersgroep beslist zelf over het budget voor buurtactiviteiten.

Trede 6 – Zelf doen
Inwoners nemen het initiatief en voeren zelf uit. De gemeente ondersteunt waar nodig.
Voorbeeld: inwoners verzorgen zelf het onderhoud van groen in hun straat.